Organik tarım, kimyasal gübre ve pestisit kullanımından arındırılmış, doğayla uyumlu yöntemlerle üretimi esas alan bir tarım modeli. Fındık, Türkiye’nin Karadeniz Bölgesi’nde önemli bir geçim kaynağıdır ve organik fındık üretimi, hem çevreye duyarlılığı hem de ihracatta yüksek katma değer sağlama potansiyeli nedeniyle önem taşıyor. Ancak organik fındık üretimi yapmak için belirli süreçlerin takip edilmesi ve organik sertifikalandırmanın sağlanması gerekir. İşte bu sürecin adımları:
Organik Tarıma Geçiş Süreci
Organik sertifikalandırma için öncelikle üreticinin tarım arazisi ve üretim yöntemleri değerlendirilir. Bu süreç, "geçiş dönemi" olarak adlandırılır ve genellikle 2-3 yıl sürer. Geçiş süreci boyunca:
- Kimyasal gübre ve pestisit kullanımı tamamen bırakılır.
- Doğal gübreler ve biyolojik mücadele yöntemleri uygulanır.
- Toprak analizleri yapılır ve sürdürülebilir tarım teknikleri benimsenir.
Yetkilendirilmiş Sertifikasyon Kuruluşuna Başvuru
Organik tarım yapmak isteyen üretici, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş bir sertifikasyon kuruluşuna başvurur. Bu kuruluşlar, organik tarım süreçlerini kontrol eder ve belgelendirir.
Başvuru sırasında şu belgeler istenir:
- Tarım arazisinin tapu veya kullanım hakkı belgeleri,
- Arazi ve üretim planı,
Arazi ve Üretim Kontrolleri
Yetkilendirilmiş sertifikasyon kuruluşu, fındık üretim alanında detaylı bir inceleme yapar. Bu süreçte:
- Arazi sınırları, çevresel etkiler ve bitki sağlığı değerlendirilir.
- Üretimde kullanılan materyallerin (gübre, tohum, ilaç) organik sertifikaya uygunluğu kontrol edilir.
- Üreticinin organik tarım kurallarına uyup uymadığı denetlenir.
Organik Yetiştirme Tekniklerinin Uygulanması
Organik fındık üretimi sırasında şu tekniklere dikkat edilir:
- Doğal Gübre Kullanımı: Kompost, hayvan gübresi gibi organik materyaller tercih edilir.
- Biyolojik Mücadele: Zararlılarla mücadelede kimyasal ilaçlar yerine doğal yöntemler uygulanır (örneğin, yararlı böceklerin kullanımı).
- Toprak Sağlığı: Sürüm ve ekim işlemleri toprak erozyonunu önleyecek şekilde yapılır.
Üretimin İzlenmesi ve Belgelendirme
Sertifikasyon kuruluşu, geçiş sürecinin sonunda ve her hasat döneminde üretimi tekrar kontrol eder. Fındığın organik olarak sertifikalandırılması için:
- Üretimin tüm aşamalarının kayıt altına alınmış olması,
- Kimyasal madde kalıntısı bulunmadığının test edilmesi,
- Üretimin tamamen organik tarım yönetmeliklerine uygun yapılmış olması gerekir.
Denetimlerden başarıyla geçen üreticiye "Organik Sertifika" verilir.
Ambalajlama ve Etiketleme
Sertifikalandırılmış organik fındıklar, organik ürün standartlarına uygun şekilde ambalajlanır ve etiketlenir. Etiket üzerinde:
- Sertifikasyon kuruluşunun adı ve logosu,
- Üreticinin organik sertifika numarası,
- Ürünün organik olduğunu belirten ifadeler yer almalıdır.
Pazarlama ve İhracat
Organik sertifikalı fındık, iç piyasada ve ihracatta daha yüksek bir değerle satılır. Avrupa Birliği ve ABD gibi pazarlar, organik fındık ürünlerine büyük talep göstermekte. Türkiye’den yapılan organik fındık ihracatında, uluslararası sertifikasyon gerekliliklerine de uyulmalı.
Fındığın organik sertifikalandırılması, çevreye duyarlı üretim yapmayı teşvik ederken üreticiye ekonomik avantajlar sağlar. Bu süreç, sadece tarımsal bir dönüşüm değil, aynı zamanda sürdürülebilir bir yaşam biçiminin benimsenmesi anlamına gelir. Organik sertifikalı fındık üretimiyle hem doğanın korunmasına katkı sağlanır hem de yüksek kalite standartlarında ürünler piyasaya sunulur.
